به گزارش پایگاه تحلیلی خبری ذوب۲۴، به دنبال رکود اقتصادی در جهان و همچنین مشکلات ایجاد شده به دلیل جنگ روسیه و اوکراین، بازار انرژی نیز تحت تاثیر قرار گرفت و پس از اینکه رشد قابل توجهی را تجربه کرد، اکنون روند نزولی در پیش گرفته است. از آنجا که کارخانه های تولید فولاد عمدتاً برای فعالیت خود به گاز نیاز دارند، تغییرات در بازار انرژی بر این صنعت نیز تاثیرگذار است.
به منظور بررسی تاثیر قیمت های بازار انرژی بر صنعت فولاد جهان و ایران و همچنین چشم انداز این صنعت، مصاحبه ای با وحید یعقوبی، مدیر اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، انجام شده که در ادامه به آن میپردازیم.
● با توجه به وضعیت بازار انرژی و کاهش قابل توجه قیمت نفت و گاز، پیش بینی شما از تاثیر این روند بر بازار فولاد چیست؟
اگر بخواهیم این موضوع را در داخل کشور بررسی کنیم، باید گفت در ایران، قیمت گاز و برق به صورت یارانه ای برای صنایع محاسبه می شده است. خصوصاً با توجه به اینکه ما منابع گاز داشتیم، توسعه صنعت فولاد در ایران بر پایه این تکنولوژی شکل گرفته که در واقع، به سنگ آهن و گاز نیاز دارد. این موضوع برعکس وضع موجود در جهان است. ۷۰ درصد از فولاد جهان، بر اساس تکنولوژی کوره بلند تولید می شود اما در ایران دو شرکت (ذوب آهن اصفهان و فولاد زرند ایرانیان) از این تکنولوژی استفاده می کنند.سایر کارخانه های فولادسازی در حال حاضر با تکنولوژی هایی فولاد تولید می کنند که در آن، گاز نقشی کلیدی ایفا می کند. بنابراین، بالا رفتن نرخ گاز در داخل کشور، ضربه جبران ناپذیری را به کارخانه های فولادی وارد می کند. از سال ۹۹ تا ۱۴۰۱، یعنی در عرض سه سال اخیر، قیمت گاز برای فولادی ها ۷۷۰ درصد افزایش یافته است و باعث شده شاهد کاهش حاشیه سود قابل توجهی در شرکتهای فولادی باشیم.
البته ذوب آهن اصفهان از این ماجرا خسارت کمتری دیده، اما با این حال، باز هم خسارت آن قابل توجه است؛ زیرا تفسیر نادرستی که شرکت ملی گاز از قانون بودجه داشته، باعث شده ذوب آهن در رده شرکت های مجتمع احیا قرار گیرد و هزینه گاز این شرکت از رشد زیادی برخوردار شود که البته نسبت به آن اعتراض شده و انجمن در حال پیگیری این مساله است.
اگر بخواهیم بحث بحران انرژی و به ویژه گاز را در سطح جهانی بررسی کنیم، پس از این که گاز به دلیل قطع خطوط تامین گاز اروپا توسط روسیه، اوج قیمتی خود را تجربه کرد، اکنون روند نزولی در پیش گرفته است. به نظر میرسد این کاهش ادامه داشته باشد و سپس تثبیت شود. به هر حال، قیمت گاز در جهان نسبت به سال گذشته افزایش پیدا کرده و صنایع انرژی و گازمحور، مثل فولاد، آلومینیوم و غیره، به خصوص کارخانه های فولاد اروپا مجبور به تعطیلی شده اند و این موضوع باعث شده که تا حدودی روی عرضه فولاد در جهان تاثیرگذار باشد. اگر وضعیت بحران روسیه و اوکراین برطرف شود، تا حدودی انتظار افزایش قیمت فولاد در سطح جهان را داریم.
● به نظر شما قیمت فولاد تا سال آینده به چه سمتی خواهد رفت؟
پیش بینی انجمن جهانی فولاد برای سال ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳، کاهش اندک تقاضای فولاد در جهان است. بنابراین، با توجه به این پیش بینی، انتظار نمی رود که افزایش قیمت قابل توجهی را برای فولاد در جهان شاهد باشیم. اما کمتر از قیمت هایی که در حال حاضر وجود دارد، متصور نیستیم؛ یعنی به نظر می رسد که یک نوسان جزئی با کف قیمتی که اکنون روی آن قرار گرفتیم را در ادامه سال ۲۰۲۲ و ابتدای ۲۰۲۳ در فولاد جهانی شاهد باشیم.
به نظر می رسد تولید فولاد، با قیمتی پایینتر از قیمت فعلی به صرفه نیست، هر چند کاهش قیمت فعلی عمدتا به دامپینگ روسیه به دلیل تحریم هایی که انجام شد و سعی کرد با این کار فولاد خود را به فروش برساند، برمیگردد که عمدتا هم بازارهای صادراتی ایران را هدف قرار داده و به رقیب جدی برای بازارهای صادراتی کشور ما تبدیل شده است. به نظر می رسد که قیمت بیش از این پایین نیاید و کف قیمتی فولاد جهانی در همین محدوده ها باشد. طبیعتا اگر روند نزولی قیمت انرژی و گاز در جهان ادامه یابد و تثبیت شود، احتمالا عرضه هم به نقطه خود بازگردد و شاهد یک افزایش جزئی در قیمت فولاد جهان باشیم. اما اگر قیمت گاز روند صعودی در پیش بگیرد و کارخانه های فولاد در اروپا مجبور به تعطیلی شوند، احتمالا شاهد افزایش قیمت بیشتری باشیم. به هر حال، نکته مشخصی که وجود دارد، این است که، کف قیمتی فولاد در همین محدوده ای است که در حال حاضر تثبیت شده و در یک سال آینده احتمال رشد ملایمی وجود دارد.
● وضعیت آب در ایران چه تاثیری بر صنعت فولاد دارد؟
کشور ما در واقع دارای یک اقلیم نیمه خشک است و صنعت فولاد، مخصوصا در حلقه فولادسازی به آب نیاز دارد. کارخانه های فولادسازی در دنیا معمولا در مناطق پرآب (کنار دریاها و رودخانه ها) مستقر می شوند. متاسفانه در ایران محل استقرار کارخانه های فولادی به درستی صورت نگرفته است. نوار جنوبی کشور به ویژه در نوار جنوبی عمان (از بندرعباس تا چابهار) که باید فولاد در آن توسعه پیدا کند، متاسفانه به آن توجهی نشده است. حتی برخی از کارخانه های فولادسازی در کویر احداث شده که محل درستی نبوده است. اما به هر حال، نکته ای که وجود دارد این است که فولادی ها در چند سال اخیر مصرف آب خود را به حداقل رسانده اند. در حال حاضر مشاهده میکنیم که کارخانه هایی مانند فولاد مبارکه یا ذوب آهن اصفهان، برداشت آب خود از زاینده رود را تقریبا به حدود صفر رسانده و بازچرخانی آب را در دستور کار خود قرار داده اند. فولادی ها در چند سال اخیر به سمت تصفیه پساب شهرهایی که در آن مستقر شده اند حرکت کرده اند و از آب طبیعی استفاده کمتری می کنند. همچنین، واحدهایی که در مرکز کشور در استان هایی مثل یزد و کرمان مستقر بودند، تلاش کرده اند با خط لوله ای که آب را در بندرعباس شیرین می کنند، علاوه بر این که آب صنعت فولاد و سایر صنایع را تامین کنند، بلکه برای مردم این مناطق هم آبرسانی کنند که این یک خدمت بزرگ است که از سوی فولادی ها برای مردم انجام می شود و مسئولیت اجتماعی قابل توجهی به شمار می رود. از این رو، بر خلاف باور عموم، فولاد قاتل آب نیست و در واقع، توسعه دهنده منابع آبی کشور به شمار می رود. بنابراین، دید به صنعت فولاد باید تغییر کند. اما از این به بعد، باید به جانمایی شرکت های فولادی توجه شده و در محل های دارای منابع آب احداث شوند.
● تحلیل شما از چشم انداز جهانی صنعت فولاد چیست؟
توسعه صنعت فولاد در جهان، اکنون به سمت فولاد کیفی حرکت می کند. در حال حاضر که چین بیش از ۵۰ درصد فولاد جهان را تولید می کند، دیگر توسعه کمی را در دستور کار خود ندارد، بلکه به فکر توسعه و تولید محصولات کیفی، ادغام های عمودی و افقی و در کل ادغام های بزرگ است. واحدهایی که در حال حاضر در چین با هم ادغام می شوند، به عنوان مثال دو واحد صد میلیون تنی هستند که به یک کارخانه تولید فولاد ۲۰۰ میلیون تنی تبدیل می شوند که حتی تجسم این کار هم برای ما سخت است. در حال حاضر، تولید فولاد به سمت تولید فولادهای آلیاژی و کیفی حرکت می کند. کشورهای توسعه یافته دیگر فولادهای ساختمانی را کم و بیشتر فولادهای آلیاژی و خاص با ارزش افزوده بالا تولید می کنند و درآمد صنعتی خود را نیز از این طریق بالا می برند. توسعه صنعت فولاد در ایران هم باید از این روش پیروی کند. حدود ۳ درصد از فولاد ما در کشور به صورت فولاد کیفی و آلیاژی تولید می شود، اما در جهان این سهم به ۱۵ درصد می رسد. بنابراین، باید در کنار رشد کمی، به رشد کیفی صنعت فولاد هم توجه کنیم.
● در نهایت چه توصیه ای برای فعالان صنعت فولاد دارید؟
در انجمن فولاد همواره تلاش کرده ایم به دور از تعصب و نگاه های دولتی و حاکمیتی، نگاه کارشناسی را در دستور کار خود قرار دهیم و سرمایه گذاران فولادی را به سمت محل هایی که صنعت فولاد در آنها با خلا مواجه است هدایت کنیم. در تعاملات با دولت و پیگیری منافع فولادسازان، توازن را در زنجیره فولاد دنبال می کنیم،مسائلی که در سالهای گذشته فولاد از آن بسیار رنج می برد، اکنون به میزان قابل توجهی برطرف شده است.
اکنون در کنسانتره و گندله، دیگر از عدم توازن رنج نمی بریم. در گندله طرح های زیادی ایجاد شده که در آن، آهن اسفنجی رشد نکرده و این یک عدم توازنی است که در کشور وجود دارد و در حال حاضر سعی می کنیم که این مساله را نیز برطرف کنیم که در واقع نیازمند هماهنگی بیشتر دولت با تشکل ها است. شورای آهن و فولاد هم در راستا تشکیل شده تا زنجیره فولاد بتواند با دولت تعامل یکپارچه ای را داشته باشند.
امیدواریم که دولت هم بتواند صدای واحد تشکل های فولاد را گوش دهد و منافع کل زنجیره فولاد تامین شود. به عنوان مثال، شرکتی مانند ذوب آهن اصفهان از آنجا که دارای تکنولوژی خاصی است، به درستی از سمت دولت مورد توجه قرار نگرفته (واگذاری سنگ آهن به این شرکت، بحث زغال سنگ، واردات زغال سنگ که ارز لازم به آن تخصیص داده نمی شود) و در تامین منابع اولیه خود با مشکل مواجه شده است. این اولین تولید کننده فولاد در کشور نیاز است به صورت ویژه از سوی دولتمردان حمایت شود.
انتهای پیام/
